Tijdens de coronacrisis groeit de populariteit van de fiets sterk, je ziet die evolutie terug in Google Trends en bij de fietsenmakers die het nog nooit zo druk hadden.
In het regeerakkoord streeft de Vlaamse Regering naar een modal shift van 50/50 in grootstedelijke gebieden, dit betekent dat 50% van de verplaatsingen via fiets of openbaar vervoer afgelegd moeten worden. Je zou denken dat beleidsmakers op zijn minst rekening houden met het concept fiets bij het invoeren van maatregelen.
Bij beleidsbeslissingen rond coronavirus werden en worden functionele fietsers toch opmerkelijk vaak over het hoofd gezien. Een overzicht.
Fietsherstellingen voor essentiële verplaatsingen
Een eerste vergetelheid. De regering besliste om bij de eerste lockdown alle fietsenmakers te sluiten. Autogarages mochten wel nog openblijven, om essentiële autoverplaatsingen zoals woon-werk te garanderen. Maar de fiets is het tweede populairste voertuig voor woon-werkverkeer, ook bijvoorbeeld verpleegkundig personeel gebruikt vaak de fiets. Indien een fiets dringend moest hersteld worden kon dat in eerste instantie dus niet door de fietsenmaker. Dit probleem werd via de Fietsersbond aangekaart en een week later in de lockdown mochten fietsenmakers op afspraak dringende herstellingen uitvoeren.
De mondmasker saga
De Antwerpse gouverneur besliste vorige week om het dragen van een mondmasker verplicht te maken, ook op rustige wegen. Voor sporters een probleem, omdat de verplichting lijnrecht inging tegen het advies van de Wereldgezondheidsorganisatie. De redenering van de Wereldgezondheidsorganisatie was dat de mondmasker ademen bemoeilijkt en het mondmasker kan nat worden. Indien het masker nat wordt, verliest het zijn beschermend effect en vormt het zelfs een broeihaard voor bacteriën.
De gouverneur Cathy Berx volgde de redenering van de Wereldgezondheidsorganisatie en kwam dan ook op de verplichting voor sporters terecht terug. Als je intensief sport op rustige plaatsen ben je niet meer verplicht om een mondmasker te maken.
De gouverneur vond hierbij wandelen ook een sport, terwijl wandelen zeker niet meer intens is dan een functionele fietstocht.
Over functioneel fietsen kwam er niet meteen duidelijkheid. Verplaatsingen naar werk of familie over bijvoorbeeld meer dan 10 km tijdens een hittegolf maken je mondmasker ook nat. Je kan de redenering van de Wereldgezondheidsorganisatie dus doortrekken. Vandaag liet Cathy Berx in de FAQ op haar website weten dat het toch verplicht is om bij functioneel fietsen ook een mondmasker te dragen.
Een verplichting het mondmasker op zak te hebben en bij drukte op te zetten, zou hier een fietsvriendelijke maatregel zijn. Bovendien minstens even gezond als het verplichten van het dragen van mondmaskers op de fiets. Meer dan een week wachten op duidelijke communicatie rond de regels voor mondmaskers op fietsen is net iets te lang.
Het beruchte terugkomstformulier
Als je van het buitenland terugkomt, moet je een terugkomstformulier invullen. Het fomulier duurde enkele dagen om te ontwikkelen, hoewel een online formulier geen spitstechnologie is. Normaal dus tijd genoeg om te verwachten dat het formulier in orde was. Niet bij de Belgische overheid. Het formulier bevatte taalfouten tegen het Nederlands en een user experience die je onmogelijk kan vergelijken met de standaard van hippe apps. Ook op vlak van GDPR (privacyrechten) en SEO is er nog verbetering mogelijk.
Maar nog opmerkelijker is de selectiekeuze van het voertuig.
Mensen die dus met de fiets op vakantie trekken naar Nederland, Duitsland, Frankrijk kunnen het formulier niet correct invullen bij terugkomst. Zelfs de Overheidsdienst Gezondheid vergeet het meest gezonde vervoermiddel.
Social distancing vs de plaats van de auto
Om het coronavirus te verslaan is – bij gebrek aan een vaccin – social distancing de meest effectieve methode. In drukke dichtbevolkte straten kan het minder plaats geven van de auto een goede oplossing zijn om social distancing mogelijk te maken.
Terwijl in het buitenland straten dan ook vaak autovrij gemaakt werden, merkte mobliteitsprofessor Dirk Lauwers op dat hier in de dichtbebouwde wijken van Antwerpen geen sprake van was.
Wat in #Antwerpen (ook) misliep. In tegenstelling tot honderden Europese steden bleef het autodomein onaantastbaar en werd geen enkele m² extra ruimte vrijgemaakt voor fietsen, wandelen… . Die nood was en is het grootst in dichtbebouwde wijken als #Borgerhout, #Seefhoek … . https://t.co/p2LsoMgNlI
— dirk lauwers (@Dirk_Lauwers) July 29, 2020
Van voorruitperspectief naar fietsreflex
Deze voorbeelden zijn tekenen dat beleidsmakers nog steeds denken vanuit een voorruitperspectief. Dit betekent dat beslissingen genomen worden vanuit een kader waar de auto de norm is voor het maken van verplaatsingen. Een fietsreflex bij elke beleidsmaatregel is meer dan nodig, en liefst ook nog na corona.
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in op mijn nieuwsbrief, ontvang max. 1 e-mail per maand.
Dank je wel voor dit schitterende overzicht. “Voorruitperspectief” inderdaad! Alleen voor de duidelijkheid vind ik fietsen met mondmasker ook niet nodig op drukke plaatsen, zolang je kan fietsen is het niet druk, bij erge drukte moet je stappen. Al fietsend houd je steeds afstand want anders haken je sturen in elkaar en het gebeurt steeds in open lucht. Dus geen gevaar, getuige hiervan de uitspraken van Steven Van Gucht en Marc Van Ranst. https://www.facebook.com/DenIvooo/videos/3383026565052554